Bất cứ ai trong số chúng ta cũng đủ nhận thức về vấn nạn ô nhiễm không khí trong cuộc sống bây giờ. Tuy nhiên, chẳng hề ai cũng đủ tri thức, kinh nghiệm cũng như mang phổ biến thời gian nghiên cứu các chất gây ô nhiễm môi trường bây giờ là gì. Hakawa sẽ thay bạn làm cho phần công tác nghiên cứu khô khan này trong bài viết bữa nay.
1. Các chất gây ô nhiễm môi trường chính
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí càng ngày càng trở nên nghiêm trọng, việc hiểu rõ những chất gây ô nhiễm là rất quan yếu để kiểm soát an toàn sức khỏe cộng đồng và môi trường. Những chất gây ô nhiễm không khí mang thể gây ra quá tải vấn đề nguy hiểm về sức khỏe và môi trường, bao gồm các bệnh về hô hấp, tim mạch và tác động tiêu cực tới hệ sinh thái.
1.1. Bụi mịn PM
Bụi mịn PM (Particulate Matter) là các hạt nhỏ lí tí với thể lơ lửng trong không khí và xâm nhập vào đường hô hấp. Chúng được phân dòng theo kích thước, bao gồm PM10 (hạt sở hữu đường kính nhỏ hơn 10 micromet), PM2.5 (hạt có trục đường kính nhỏ hơn 2.5 micromet) và một số dòng bụi siêu mịn sở hữu kích thước nhỏ hơn. Bụi mịn càng nhỏ sẽ càng nghiêm trọng vì kích thước nhỏ cho phép những hạt này tiện dụng đi vào sâu trong phổi và thậm chí vào hệ tuần hoàn.
Ở thường xuyên xảy ra đô thị lớn, mức bụi mịn PM đang ở mức cao đáng báo động. Những nguồn phát thải chính của bụi mịn bao gồm liên lạc vận tải, vun đắp, và công nghiệp. Ô nhiễm bụi mịn không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe con người, gây ra những bệnh về hô hấp và tim mạch, mà còn tác động xấu tới môi trường, làm cho giảm chất lượng không khí và gây ra hiện tượng sương mù ô nhiễm.
1.2. Ozone mặt đất (O3)
Ozone mặt đất (O3) là một dòng khí độc hại xuất hiện gần mặt đất, hình thành trong khoảng phản ứng hóa học giữa những chất gây ô nhiễm không khí hữu cơ dễ bay khá (VOCs) và oxit nitơ (NOx) dưới ánh sáng mặt trời. Dù ozone ở tầng cao của khí quyển đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trái đất khỏi tia UV sở hữu hại, ozone mặt đất lại mang ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người và môi trường.
Ozone mặt đất thường đạt nồng độ cao trong các ngày nắng nóng và ô nhiễm không khí, đặc thù ở những khu vực thành thị. Nồng độ ozone mặt đất gia nâng cao sở hữu thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như kích ứng tuyến đường hô hấp, khó thở, và nâng cao nguy cơ mắc những bệnh về phổi. Bên cạnh đó, ozone mặt đất còn ảnh hưởng tới cây trồng và vật nuôi, gây giảm năng suất nông nghiệp và tác động tới chất lượng thực phẩm.
1.3. Oxit nitơ (NOx)
Oxit nitơ (NOx) là một tác nhân các chất gây ô nhiễm không khí không khí dạng hợp chất bao gồm oxit nitric (NO) và oxit nitrous (NO2). Chúng thường được sinh ra từ công đoạn cháy trong động cơ xe cộ và các cơ sở công nghiệp. NOx mang vai trò quan yếu trong việc hình thành ozone mặt đất và gây ra hiện tượng acid rain (mưa axit), đồng thời tác động tới chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng.
Mức độ NOx trong không khí đang gia nâng cao ở lây lan khu vực thị thành và công nghiệp do sự gia tăng hoạt động giao thông và công nghiệp. NOx không chỉ làm cho trầm trọng thêm hiện trạng ô nhiễm không khí mà còn gây ra các vấn đề sức khỏe tồi tệ như bệnh hen suyễn và bệnh tim mạch. Song song, NOx còn góp phần vào sự suy thoái của môi trường, làm cho giảm chất lượng đất và nước, đồng thời tác động tiêu cực đến hệ sinh thái.
1.4. Oxit lưu hoàng (SOx)
Oxit diêm sinh (SOx) là một lực lượng các chất gây ô nhiễm không khí dạng khí, bao gồm oxit sulfur (SO2) và các chất gây ô nhiễm môi trường không khí liên quan. SO2 thường được sinh ra từ thời kỳ đốt cháy nhiên liệu hóa thạch như than đá và dầu mỏ trong những nhà máy điện và lò nung công nghiệp. Lúc SO2 giận dữ với khá nước trong khí quyển, nó có thể tạo ra axit sulfuric, góp phần vào hiện tượng mưa axit, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.
Sự gia tăng SOx trong không khí đang trở thành một vấn đề hiểm nguy ở thường xuyên xảy ra khu vực công nghiệp và tỉnh thành. Mưa axit gây ra bởi SOx không chỉ ảnh hưởng đến môi trường, khiến suy giảm chất lượng đất và nước, mà còn tác động xấu tới các Dự án vun đắp và di tích văn hóa. Bên cạnh đó, SOx có khả năng gây kích ứng tuyến phố hô hấp và làm cho trầm trọng thêm những bệnh về phổi, đặc trưng đối có các người mang tình trạng sức khỏe yếu, khiến tình trạng sức khỏe của họ trở thành nguy hiểm hơn.
1.5. Cacbon monoxit (CO)
Cacbon monoxit (CO) là một khí không màu, không mùi, và không vị, được sinh ra trong khoảng sự đốt cháy không hoàn toàn của nhiên liệu hóa thạch. CO thường xuất hiện trong khí thải của xe pháo và các lò sưởi. Khí này có thể kết liên với hemoglobin trong máu, làm cho giảm khả năng sở hữu oxy của máu và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, và thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu như tiếp xúc với nồng độ cao. Việc hiểu rõ về cacbon monoxit là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tránh các tình huống nguy hiểm.
Mức độ CO trong không khí thường cao hơn ở các khu vực đông dân cư và các tuyến đường chính do lưu lượng giao thông dày đặc. CO có thểgây ra triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, và trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến ngộ độc hoặc tử vong. Chính bởi vậy, việc kiểm soát lượng CO trong không khí là cấp thiết để bảo đảm sức khỏe cùng đồng và đảm bảo an toàn trong những khu vực thành phố. Việc thực hiện các biện pháp như giám sát chất lượng không khí và tăng cường nhận thức cộng đồng về các nguy cơ từ CO là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
1.6. Chì
Chì là một kim khí nặng có khả năng xâm nhập vào không khí dưới dạng bụi mịn hoặc tương đối. Các nguồn phát thải chính của chì bao gồm giao thông vận tải (đặc biệt là xe pháo dùng nhiên liệu với chứa chì), những thời kỳ công nghiệp, và việc dùng sơn chứa đựng chì) chì. Chì có thể tàng trữ trong cơ thể con người, gây ra những vấn đề sức khỏe nguy hiểm khi tích lũy qua thời kì. Triệu chứng ngộ độc chì có thể bao gồm mệt mỏi, đau đầu, và các vấn đề về thần kinh. Do đó, việc giảm thiểu ô nhiễm chì trong không khí là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.
Sự ô nhiễm chì trong không khí đã giảm đáng kể ở rộng rãi đất nước nhờ các quy định nghiêm nhặt và việc loại bỏ chì khỏi xăng và sơn. Không những thế, vẫn còn một số khu vực, đặc biệt là những nơi gần các cơ sở vật chất công nghiệp cũ hoặc các nguồn phát thải chưa được kiểm soát thấp, vẫn đang gặp vấn đề mang ô nhiễm chì. Chì có khả năng gây ra các vấn đề về tâm thần, ảnh hưởng đến sự vững mạnh trí tuệ ở trẻ thơ, và làm cho nâng cao nguy cơ các bệnh về thận và tim mạch ở người to.
2. Một số chất gây ô nhiễm không khí khác
Ngoài những chất gây ô nhiễm không khí chính đã được nói, còn phổ biến các yếu tố khác cũng góp phần làm giảm chất lượng không khí và ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Những chất gây ô nhiễm này thường xuất hiện trong không gian sống của chúng ta và có khả năng gây ra các vấn đề về sức khỏe hoặc làm cho tăng nguy cơ mắc bệnh.
2.1. Lông thú cưng
Lông thú cưng là một trong những nhân tố gây ô nhiễm không khí trong những không gian sinh hoạt. Các hạt lông và da chết của thú cưng có thể phát tán vào không khí và gây ra các vấn đề về hô hấp cho người nhạy cảm. Lông thú cưng có khả năng khiến nâng cao nguy cơ dị ứng và hen suyễn, đặc biệt là đối với con nít và người mang hệ miễn nhiễm yếu.
2.2. Phấn hoa
Phấn hoa là một chất gây ô nhiễm không khí tự nhiên, thường xuất hiện trong không khí trong mùa xuân và hè lúc nhiều loài cây đang ra hoa. Các hạt phấn hoa có khả năng xâm nhập vào tuyến phố hô hấp và gây ra các triệu chứng dị ứng như ngứa mắt, chảy nước mũi và nhảy mũi. Đối mang những người mắc bệnh dị ứng hoặc hen suyễn, phấn hoa có thể làm cho trầm trọng thêm các triệu chứng.
2.3. Nấm mốc
Nấm mốc tăng trưởng trong điều kiện ẩm ướt và có thể trở thành một chất gây ô nhiễm không khí trong những không gian nội thất. Những chất gây ô nhiễm không khí dạng nấm mốc có khả năng phát tán vào không khí và gây ra các vấn đề về sức khỏe như dị ứng, viêm xoang, và những bệnh hô hấp. Việc kiểm soát độ ẩm trong nhà là một bí quyết quan yếu để ngăn phòng ngừa sự vững mạnh của nấm mốc.
2.4. Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC)
Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) là các chất gây ô nhiễm không khí có thể dễ dàng bay hơi vào không khí trong khoảng những sản phẩm như sơn, dung môi, và các sản phẩm khiến sạch. VOC có thể tạo ra những khí độc hại và tác động đến sức khỏe con người, gây ra những vấn đề như đau đầu, chóng mặt, và kích ứng con đường hô hấp. Việc giảm tiếp xúc mang các sản phẩm đựng VOC và thông gió thấp trong môi trường sống là các giải pháp hiệu quả để hạn chế tác động của chúng.
Để bảo đảm bản thân và gia đình khỏi các tác động bị động này, việc dùng máy lọc không khí là một biện pháp hiệu quả. Máy lọc airdog có khả năng loại bỏ các hạt bụi, khí độc hại, và những chất gây ô nhiễm khác, giúp cải thiện chất lượng không khí trong môi trường sống và đảm bảo một môi trường lành mạnh hơn.
Xem thêm tại:
