Hẳn đây chẳng hề là lần trước nhất bạn nghe đến chỉ số chất lượng không khí AQI, nhưng chưa chắc bạn đã thực sự hiểu chỉ số này là gì và mối liên hệ của chỉ số này đối với tình hình sức khỏe của con người chúng ta như thế nào. Trong bài viết ngày hôm nay, hãy cùng nhau đánh giá về chỉ số này nhé.
Chỉ số không khí AQI (Air Quality Index) là một chỉ số dùng để đo lường chất lượng không khí hàng ngày, diễn đạt mức độ ô nhiễm không khí và tác động của nó tới sức khỏe con người. AQI tổng hợp các trị giá của những chất gây ô nhiễm như ozone, bụi mịn, carbon monoxide, lưu hoàng dioxide, và nitrogen dioxide để đưa ra một báo cáo độc nhất vô nhị, giúp người dân dễ dàng nhận mặt mức độ an toàn của không khí.
2.Các nguyên tố cấu thành nên chỉ số AQI
Chỉ số AQI được xác định dựa trên nồng độ của các chất gây ô nhiễm chính trong không khí. Mỗi yếu tố này đều mang những đặc điểm và chừng độ ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe con người. Dưới đây là những thành phần chính góp phần tạo nên chỉ số chất lượng không khí AQI.
2.1. Ozone (O3)
Ozone ở tầng đối lưu, còn được gọi là ozone mặt đất, là một chất gây ô nhiễm chính tạo ra lúc ánh sáng mặt trời phản ứng sở hữu các chất phát thải từ xe cộ và công nghiệp. Ozone sở hữu thể gây ra các vấn đề hiểm nguy về sức khỏe, đặc biệt là những vấn đề về hô hấp, viêm phổi và hen suyễn.
2.2. Hạt bụi mịn PM2.5
Hạt bụi mịn PM2.5 là những hạt nhỏ có đường kính 2.5 micromet hoặc nhỏ hơn, có khả năng thâm nhập sâu vào phổi và thậm chí vào máu. Các hạt này thường lên đường trong khoảng việc đốt cháy nhiên liệu như xăng dầu, than đá, và những hoạt động công nghiệp, gây ra các bệnh về tim mạch, hô hấp và thậm chí là ung thư.
2.3. Hạt bụi mịn PM10
Hạt bụi mịn PM10 với tuyến phố kính lớn hơn PM2.5 nhưng vẫn đủ nhỏ để gây hại lúc hít vào. Chúng thường được tạo ra trong khoảng các hoạt động như xây dựng, nông nghiệp, và liên lạc. PM10 có thể gây kích ứng trục đường hô hấp, viêm truất phế quản và khiến cho trầm trọng các bệnh về phổi.
2.4. Carbon monoxide (CO)
Carbon monoxide là một khí không màu, không mùi, và độc hại, phát sinh chính yếu trong khoảng việc đốt cháy không hoàn toàn các nhiên liệu hóa thạch. Lúc hít phải, CO có thể ngăn chặn thân thể hấp thu oxy, gây ra triệu chứng ngộ độc như đau đầu, chóng mặt, và trong trường hợp nguy hiểm, với thể dẫn đến tử vong.
2.5. Sulfur dioxide (SO2)
Lưu huỳnh dioxide là một chất khí với mùi hắc, thường phát sinh từ thời kỳ đốt cháy than đá và dầu lửa. SO2 có thể gây kích ứng mắt, mũi, và cổ họng, và lúc phối hợp có nước trong không khí, nó với thể tạo ra mưa axit, gây hại tới môi trường và các công trình xây dựng.
2.6. Nitrogen dioxide (NO2)
Nitrogen dioxide là một chất khí có màu nâu đỏ, lên đường trong khoảng những hoạt động công nghiệp và liên lạc. NO2 mang thể gây viêm tuyến đường hô hấp, giảm chức năng phổi và làm tăng khả năng nhiễm trùng các con phố hô hấp, đặc thù là tại con nít và người già.
3. Mối liên hệ giữa chỉ số AQI và sức khỏe
Chỉ số không khí AQI không chỉ thuần tuý là thống kê miêu tả chừng độ ô nhiễm không khí, mà còn là thước đo cho mức độ tác động của chất lượng không khí tới sức khỏe con người. Dưới đây là mối liên hệ giữa các mức chỉ số chất lượng không khí AQI và tình trạng sức khỏe.
3.1. Mức 0-50: Tốt (Good)
Tại mức này, chất lượng không khí được xem là thấp và ít hoặc không có nguy cơ tác động đến sức khỏe con người. Mọi người sở hữu thể hoạt động ngoài trời mà không lo âu về các tác động bị động từ không khí.
3.2. Mức 51-100: Trung bình (Moderate)
Chất lượng không khí tại mức làng nhàng là hài lòng được đối có phần lớn mọi người. Ngoài ra, một số lực lượng nhạy cảm như người cao tuổi, trẻ thơ, và các người mắc bệnh hô hấp với thể cảm thấy khó chịu nhẹ.
3.3. Mức 101-150: Không lành mạnh đối với các nhóm nhạy cảm (Unhealthy for Sensitive Groups)
Ở mức này, những người thuộc những lực lượng nhạy cảm mang thể bắt đầu cảm thấy ảnh hưởng đến sức khỏe, khi mà người thông thường ít sở hữu nguy cơ bị tác động. Những triệu chứng có thể bao gồm khó thở, kích ứng mắt, và mệt mỏi.
3.4. Mức 151-200: Không lành mạnh (Unhealthy)
Chỉ số AQI từ này bắt đầu gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe của toàn bộ mọi người. Những người mắc bệnh hô hấp hoặc tim mạch với thể trải qua những triệu chứng nguy hiểm hơn, và các lực lượng mẫn cảm nên tránh ra ngoài.
3.5. Mức 201-300: Rất không lành mạnh (Very Unhealthy)
Chất lượng không khí ở mức này được coi là rất không lành mạnh. Cảnh báo sức khỏe được đưa ra cho đông đảo dân số, và những triệu chứng như đau ngực, khó thở, và nhức đầu mang thể xuất hiện ngay cả tại những người khỏe mạnh.
3.6. Mức 301-500: Nguy hiểm (Hazardous)
Đây là chừng độ nguy hiểm cao nhất của chỉ số AQI, khi chất lượng không khí phát triển thành cực kỳ ô nhiễm. Mọi người đều với nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, sở hữu các triệu chứng nặng nằn nì và nguy cơ tử vong giả dụ xúc tiếp có không khí trong thời gian dài. Người dân được khuyến cáo tại trong nhà và giảm thiểu hoạt động ngoài trời.
Việc hiểu rõ về chỉ số ô nhiễm không khí AQI và mối liên hệ của nó sở hữu sức khỏe là điều cực kỳ quan yếu để chúng ta với thể chủ động bảo vệ bản thân và gia đình trước những ảnh hưởng của ô nhiễm không khí. Hãy luôn theo dõi chỉ số ô nhiễm không khí AQI và có các biện pháp phù hợp để duy trì sức khỏe trong các ngày chất lượng không khí kém.
